Kort
en bondig formuleren is een kunst. Tenminste, als we daar de eis aan
stellen dat datgene wat we formuleren ook nog helder moet zijn voor de
ontvanger. Mij bezorgt het hoofdpijn en zenuwaanvallen "Kunt u in twee
zinnen aangeven waarom we met u in zee moeten gaan?" of "Leg nog eens in
een twee woorden uit wat de essentie is van uw verhaal?" Aan het eind
van je betoog tijdens een mooie lezing wil je net beginnen aan de
slotwoorden die je zorgvuldig hebt voorbereid met enkele geestige
kwinkslagen erin, tot de dagvoorzitter je onderbreekt: "Heer Dagtaak,
wilt u gezien de tijd, uw betoog binnen de minuut afronden".
Een
beroemde anecdote, van de week opnieuw gehoord op de radio, verhaalt
over de Franse President Pompidou die bij Chroetsjov (Sovjet Unie,
partijleider, eind jaren vijftig, begin jaren zestig) op bezoek gaat en
vraagt: Kunt u in een woord aangeven hoe de Russische Economie ervoor
staat? Chroetsjov denkt even na, en zegt: Goed! Pompidou vindt bij nader
inzien dit antwoord toch te kort, en vraagt, "Meneer Chroetsjov, U zegt
"Goed", misschien kunt u de vraag voor een beter begrip in twee woorden
beantwoorden over hoe de Russische economie ervoor staat? Chroetsjov
kijkt hem aan en zegt: "Niet goed!.
Wij zouden nu zeggen: U
heeft nog 131 tekens over!, maar de anecdote is niet alleen grappig,
maar ook leerzaam. We worden gedwongen om ingewikkelde vragen en
problemen te beantwoorden in kort en klein bestek. Jezelf presenteren in
de tijd die een lift erover doet om van 1 naar 10 te gaan ("Elevator
Pitch"). Een samenvatting te geven van een boeiend debat, of voor mijn
part een voetbalwedstrijd, in de halve minuut tussen twee reclameblokken
door, bij een artikel dat als zeer boeiend en interessant op Twitter
als lezenswaardig wordt aanbevolen staat tussen haakjes (" slechts 2
minuten leestijd").
Ik ben dan ook blij dat we eens per
jaar een maand de tijd nemen om onszelf rust, ruimte en tijd te gunnen
om wat langer bij de grote vraagstukken stil te staan. Gisteren was de
aftrap van de maand van de filosofie. Het vakgebied bij uitstek waar
goede formuleringen centraal staan en waar we niet zouden moeten zeuren
als de spreker of schrijver een minuutje extra de tijd neemt om ons de
essentie van het probleem nog een keer uit te leggen, voor alle
duidelijkheid. Ik verheug me erop: "nee hoor, we doen geen elevator
pitch deze maand, maar we nemen de trap!" De voorzitter van het
symposium die niet de spreker maant tot snelheid maar het publiek extra
aanzet tot aandacht om de gesproken woorden goed te laten doordringen.
Geen Twitterberichten meer met aankondigingen van de hoeveelheid
benodigde tijd om iets te lezen, maar een aanbeveling om er eens goed
voor te gaan zitten. De Franse cultuurfilosoof Pascal Bruckner wordt
voor zijn doorgezakte boekenkast gefotografeerd voor de Volkskrant alsof
hij wil zeggen: Dit heb ik allemaal nodig gehad om tot mijn uitspraken
te komen! Sterker was geweest als hij in plaats van zijn zwarte stappers
mooie sloffen zou hebben aangetrokken. Huiselijk, rust uitstralend en
vooral de illusie van "de tijd ervoor nemen".
Dan pak ik
de krant die mijn geest moet scherpen, nooit te beroerd geweest om lange
stukken aan de "man" te brengen. Ik verheug me op een prachtig verhaal
over de noodzaak tot nadenken en elkaar de tijd gunnen om uit te praten,
begrip is belangrijker dan tijd, zoiets. Het NRC heeft deze maand
aangegrepen om zich populair te maken bij het "Socialmediavolk". De
twittercanon van de filosofie. Twee filosofen vatten de ideeen van 's
werelds grootste denkers samen in 140 tekens! De elevator Pitch van
Plato, van Descartes, van Seneca.
Als we dan ook nog de
Koran en de Bijbel in 140 tekens gaan samenvatten dan is in elk geval
boekverbranding niet meer nodig. We kieperen met zijn allen tijdens de
maand van de filosofie onze mobiele telefoons op de brandstapel.
Nadenken kost teveel tijd.
De reactiemogelijkheden zijn gesloten.